30. okt, 2014

Conceptvisie van het Nationaal Comité 4 en 5 mei

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei heeft dit jaar een conceptvisie op de toekomst van 4 en 5 mei gepresenteerd. Het wil het herdenken op 4 mei en vieren op 5 mei terecht nadrukkelijk in de historische context van de Tweede Wereldoorlog plaatsen. Die oorlog dient bij het herdenken en vieren van de bevrijding centraal te staan. ‘Een zinvolle invulling’ van 4 en 5 mei vereist met ‘een eerlijke blik’ het benoemen van en betekenis toekennen aan wezenlijke historische gebeurtenissen. Het comité wil het accent leggen op wat we herdenken en vieren, op de inhoud dus. Niet vooral op de vorm, zoals bij het voornamelijk herdenkings- en bevrijdingstoerisme tijdens 70 jaar operatie Market Garden. Dat ging onmiskenbaar ten koste van de inhoud van de historische context. Het comité wil juist de dodenherdenking en bevrijdingsdag in onderlinge samenhang in historisch perspectief plaatsen. Het wil dan ook op 4 mei de slachtoffers van bepaalde gebeurtenissen herdenken, niet de daders. In bepaalde gebieden of plaatsen zijn die daders geallieerden. Denk maar aan de Nederlandse slachtoffers van geallieerde artilleriebeschietingen en luchtbombardementen, bijvoorbeeld op Wolfheze, Huissen, Angeren, Breskens en Westkapelle. Op 5 mei vieren we de bevrijding en herstel van vrijheid, wat bevrijding en vrijheid is. Belangrijke historische gebeurtenissen daarbij zijn de capitulaties van Duitse troepen. De Duitse troepen in onder meer Noordwest-Duitsland, Denemarken en Nederland capituleerden 4 mei op de Lüneburger Heide (foto). Die capitulatie trad 5 mei om 08.00 uur in werking. Nederland was bevrijd en vrij; Nederlands-Indië bijna vier maanden later. Japan stemde 14 augustus 1945 in met de Verklaring van Potsdam. De volgende dag kondigde keizer Hirohito de overgave aan de geallieerden aan. Japan ondertekende 2 september het capitulatiedocument.

            De inwerkingtreding van de capitulatie bij Lüneburg op 5 mei om 08.00 uur, ook in Nederland – vieren we op 5 mei. De implementatie van die capitulatie vond diezelfde dag in Wageningen plaats. De Duitse bevelhebber moest veel informatie geven, onder meer over gelegde mijnen en geplaatste explosieven. Zijn troepen moesten naar concentratiegebieden voor ontwapening en eind mei als  krijgsgevangenen terug naar Duitsland. Het Nationaal Comité dient van zijn website te verwijderen dat 5 mei de aankondiging van de capitulatie en de militaire capitulatie in Wageningen plaatsvond. Geschiedvervalsing vieren we immers niet. Wel de ondertekening door Generaloberst Jodl  7 mei in Reims van de formele, onmiddellijke, gelijktijdige, complete en onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse troepen op alle fronten aan de geallieerden. De volgende dag ratificeerde Generalfeldmarschall Wilhelm Keitel in Berlijn tegenover het Rode Leger die militaire capitulatie in Reims; een tegemoetkoming aan een wantrouwende Stalin.

Het Nationaal Comité wil ook de samenhang of inhoudelijke verbinding tussen 4 en 5 mei, tussen herdenken en bevrijding, versterken. Niet alleen in de 5 meilezing, maar ook bij de bevrijdingsfestivals en het vrijheidsconcert aan de Amstel. Het comité wil ook 5 mei als ‘een dag vol inhoud’ als bevrijdingsdag en Dag van de Vrijheid.

            Jammer is dat de hoofdredactie van het NC Magazine, najaar 2014 ‘Over herdenken, vieren en herinneren’ inhoudelijk de plank misslaat over operatie Market Garden. Die operatie was geen bevrijdingsoperatie gericht op de bevrijding van Nederland. Het doel was de vorming van een bruggenhoofd ten noorden van de Neder-Rijn op de Veluwe als mogelijke uitvalsbasis voor een opmars naar het Ruhrgebied. Bruggenhoofden in Brabant en Gelderland innemen was onmogelijk. Die waren er niet en hoefden ook niet gevormd te worden. (Geciteerd bij www.marketgarden70.nl)  De 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade Groep landde 21 september 1944 bij Driel; enkele uren na de volledige mislukking van operatie Market Garden. De 1ste Poolse Pantserdivisie nam 29 oktober 1944 niet Nijmegen maar Breda in.