2. feb, 2015

Toeristische website Gelderse routes

Het Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) Rivierenland heeft in samenwerking met RBT Arnhem-Nijmegen, Veluwe en Achterhoek de website www.gelderseroutes.nl met fiets-, wandel-, vaar-, paarden- en skateroutes in Gelderland ontwikkeld. 

Twee fietsroutes en een wandelroute hebben betrekking op operatie Market Garden. De fietsroutes zijn Liberation Route Arnhem (Arnhem, Renkum, Driel) en Liberation Route Nijmegen (Nijmegen, Berg en Dal, Wijchen). De wandelroute is de Perimeterroute. De informatie bij deze routes bevat een zevental mythen en blijft dus onder de maat. 

‘De Liberation Route Arnhem Nijmegen volgt het pad dat de geallieerden volgden tijdens de bevrijding van Europa’ is de eerste mythe. De geallieerden volgden de route Nijmegen-Arnhem niet. Die was 21 september 1944 een doodlopende weg gebleken. 

Doel van de geallieerden  was niet bevrijding van Europa, maar vernietiging van de Duitse strijdkrachten. Het strategische doel van operatie Market Garden was ten noorden van de Neder-Rijn een bruggenhoofd met het front naar het oosten te vestigen. Dat bruggenhoofd op de Veluwe moest beschikken over uitlopers over de IJssel bij Zwolle, Deventer, Zutphen en eventueel Doesburg. Tactische doelen waren afsnijding van de Duitse troepen en hun lanceerbases voor V2-raketten in West-Nederland. De doelen van de 1ste Britse Luchtlandingsdivisie ten noorden van de Neder-Rijn waren verovering van (een van de) drie bruggen: de spoorbrug in Driel en/of de ponton- en verkeersbrug bij Arnhem. Het einddoel was vorming van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en de spoorbrug bij Westervoort. 

De tweede mythe is ‘slag om Arnhem’. Arnhem was immers geen doel; ‘Slag om Arnhem’ is een onjuiste vertaling van Battle at Arnhem; en lichtbewapende luchtlandingstroepen zonder ondersteuning van artillerie, vliegtuigen en zware wapens kunnen geen slag leveren met een zwaarbewapende tegenstander met pantservoertuigen en tanks. Hun strijd kan hooguit bestaan uit straat- en huis-aan-huisgevechten. 

De derde mythe is dat ‘Slag om Arnhem’ ‘een lucht- en landoperatie’ was. Operatie Market was een luchtlandingsoperatie. Uiteraard voerden de luchtlandingstroepen ook grondoperaties uit. Grondoperatie Garden was 21 september ten zuiden van Elst vastgelopen. 

De vierde mythe is dat de ‘Slag om Arnhem’  snel een eind aan de Tweede Wereldoorlog moest maken. Deze gedachte van Montgomery was geen doel van operatie Market Garden. 

De vijfde mythe is de duur van operatie Market Garden van 17 tot 26 september 1944. Luchtlandingsoperatie Market was ten noorden van de Neder-Rijn 19 september al mislukt en grondoperatie Garden twee dagen later ten zuiden van Elst. Operatie Market Garden duurde dus van 17 tot 21 september 1944. 

De zesde mythe is ‘Arnhem bleek een brug te ver’ zonder aan te geven waaruit dat bleek. Arnhem was immers geen doel van operatie Market (of) Garden. Ook de Rijnbrug was geen ‘brug te ver’. Het door de luchtlandingstroepen te vormen bruggenhoofd was voor hen wel ‘een brug te ver’. Operatie Market Garden was voor de geallieerden, in het bijzonder Montgomery, een ‘brug te ver’. 

 De zevende mythe is dat de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade meevocht ‘in de Slag om Arnhem’. De Polen streden echter van 21 tot 26 september uitsluitend in de sector Driel-Oosterbeek, dus na de mislukking van operatie Market Garden. 

Onjuist is dat bezoekers in het Airborne Museum ‘Hartenstein’ met de ‘Airborne Experience’ ‘de Slag om Arnhem’ kunnen ‘beleven’ alsof ze er zelf bij waren.  Onjuist is ook dat langs de Perimeterroute informatiepanelen staan ‘die het verhaal vertellen van de Slag om Arnhem’. Alsof dat verhaal ten noorden van de Neder-Rijn bestaat. Bedoeld zal zijn een gemythologiseerd verhaal binnen herdenkings- en bevrijdingstoerisme en beleven van gemythologiseerde geschiedenis. Bij dat toerisme ligt vaak het accent meer op evenementen, musea en andere toeristische trekpleisters dan op juiste historische informatie.