Dr. Jan Brouwer, recensie: James Holland & AL Murray, De zomer van 1945. Van de Alpen tot de Stille Oceaan: het dramatische eindspel van de Tweede Wereldoorlog in acht capitulaties. Lannoo, Tielt 2025. 336 p


De titel bevat een tweetal veelzeggende onjuistheden: het gaat niet over de zomer (de astronomische of de meteorologische?), maar de lente van 1945 en het aantal capitulaties is onjuist: niet acht maar vijf (niet Berlijn, Hamburg en Berlijn-Karlshorst). De titel doet dus al het ergste vrezen.


Het boek is redelijk vlot geschreven, maar inhoudelijk zwaar onvoldoende. Het taalgebruik is ver beneden de maat, bijvoorbeeld: vanaf in plaats van sinds, waartoe in plaats van tot wie, aantal is enkelvoud, hun voor hen, met zich mee is dubbel taalgebruik, karavaan in plaats van  caravan,  de vijand waartegen in plaats van tegen wie, Heligoland voor Helgoland, luchtvlootdivisie in plaats van luchtlandingsdivisie, Keitel was sinds 19 juli 1940 Generalfeldmarschall en geen Feldmarschall.


Inhoudelijk dan. Montgomery trad niet op 5 maar op 4 mei 1945 niet om 18.30 uur zijn tent op de Timeloberg op de Lűneburger Heide binnen. Hij was daar al enige tijd en zette op dat tijdstip, nadat de Duitsers hadden getekend, zijn handtekening. Deze capitulatie trad op 5 mei 1945 om 08.00 uur in werking. Voor Nederland en Denemarken was WOII voorbij. Nederland was vrij. Wel moesten de Duitse troepen in het westen nog ontwapend worden. Een Duitse capitulatie of overgave of capitulatie van Duitsland was overigens onmogelijk, omdat de geallieerden de regering-Dönitz niet erkenden. Mogelijk was uitsluitend een onvoorwaardelijke capitulatie van militairen, zoals de laatste Duitse militaire capitulaties op 4 mei bij Lűneburg en 7 mei in Reims (Act of Military Surrender) die op 8 mei 1945 om 11.01 uur in werking trad. Wereldoorlog II in Europa was op dat tijdstip afgelopen. Daarom is 8 mei Victory in Europe Day. (VE-Day). Rond middernacht vond uiteraard geen capitulatieplechtigheid plaats in Berlijn-Karlshorst op verzoek van Stalin (de oude vervalste koude oorlogslegende sprak over akte van capitulatie en capitulatieceremonie), maar een gewone ratificatieplechtigheid  door de Duitse opperbevelhebber Keitel, twee Duitse bevelhebbers en een aantal geallieerde bevelhebbers van de militaire capitulatie in Reims ter voorkoming van een tweede dolkstootlegende. Deze ratificatie was op voorstel van de Britten voorbereid en schriftelijk vastgelegd en vervolgens getekend door Jodl in Reims. De meeste capitulaties waren overigens in de lente (mei) met uitzondering van de Japanse capitulatie op 2 september 1945 –  niet 15 augustus 1945 - waarmee de Tweede Wereldoorlog eindigde.


Niet aanbevolen, ook niet voor de ramsj.

 

Deel deze pagina