21. nov, 2014

Rijsoord, 15 mei 1940 – Wageningen, 5 mei 1945

Generaloberst J. Blaskowitz tekende 5 mei 1945 in hotel ‘De Wereld’ te Wageningen de overgavebevelen ter implementatie van de onvoorwaardelijke capitulatie op de Lüneburger Heide. De vorige dag hadden daar ook de Duitse troepen in Nederland gecapituleerd. Het Comité 4 en 5 mei Wageningen beweert dat deze ondertekening door Blaskowitz ‘te vergelijken (is) met de Nederlandse capitulatie van 15 mei 1940’ (zie tekst hieronder). 

De vraag is in hoeverre deze bewering juist is. Natuurlijk kun je vrijwel alles vergelijken. Belangrijk zijn dan de overeenkomsten en verschillen. Generaal Henri Winkelman (1876-1952) was bevelhebber van de Nederlandse strijdkrachten en vertegenwoordiger van de naar het Verenigd Koninkrijk uitgeweken regering. Hij besloot 15 mei 1940 de strijd te staken. Dat besluit viel na het Duitse bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 en dreigementen dat andere bevolkingscentra het lot van Rotterdam zouden delen. Duitsers brachten Winkelman naar een schoolgebouw in Rijsoord, gemeente Ridderkerk. Daar tekende hij om 10.15 uur de onvoorwaardelijke capitulatie van de Nederlandse strijdkrachten (niet van Nederland). (foto: generaal Winkelman verlaat het schoolgebouw). Uitgezonderd waren de Nederlandse strijdkrachten in Zeeland waar ook nog Franse troepen aanwezig waren. Hij droeg daarmee wel het landsbestuur over aan Duitsland in de persoon van Arthur Seyss-Inquart. Namens de Duitse strijdkrachten tekende Generaloberst  Georg von Küchler (1881-1968). De troepen in Zeeland, met uitzondering van Zeeuws-Vlaanderen, capituleerden twee dagen later.

Bij vergelijking blijkt het verschil tussen de gebeurtenissen op 15 mei 1940 in Rijsoord en 5 mei 1945 in Wageningen erg groot te zijn. De door het Comité 4 en 5 mei Wageningen genoemde vergelijking bevat slechts twee overeenkomsten en een wezenlijk verschil. De overeenkomsten waren dat twee generaals een document ondertekenden. Het wezenlijke verschil betrof de inhoud van dat document. Dat bevatte 15 mei 1940 de onvoorwaardelijke capitulatie en 5 mei 1945 de overgavebevelen ter uitvoering van de onvoorwaardelijke capitulatie in Duitsland op 4 mei.