dr. Jan Brouwer, recensie: NOS (red. L. Teuwissen e.a.), 75 jaar bevrijding 1944-1945. Het nieuws uit het laatste oorlogsjaar van dag tot dag, Amsterdam 2020. 472 p.

De NOS wilde met 75 jaar bevrijding de geschiedenis voelbaar maken van Dolle Dinsdag op 5 september 1944 tot de capitulatie van Japan op 2 september 1945 met bevrijdingsjournaals en een site met dagelijks nieuws uit 1944-1945. De mooiste artikelen daarvan zijn gebundeld in dit werk. Ze geven een uitstekend beeld van de oorlogsjaren. De tekst bevat helaas toch nog een flink aantal onjuistheden. 

‘De bevrijding was niet slechts één dag in 1945’, aldus de redactie. Dat was echter wel zo. Op 5 mei 1945 om 08.00 uur trad immers de capitulatie van onder meer de Duitse troepen in Nederland op 4 mei 1945 op de Lüneburger Heide in werking. Nederland was op dat tijdstip vrij. De Tweede Wereldoorlog in Europa was voor Nederland afgelopen en alle vijandelijkheden waren gestopt. Het gezag lag in handen van de geallieerden. Britse en Canadese troepen moesten met ingang van 7 mei nog de Duitse troepen in het westen van Nederland ontwapenen en naar krijgsgevangenschap in Duitsland sturen. Juist is niet over Engelsen en Engeland te spreken, maar over Britten en Verenigd Koninkrijk. De geallieerden hadden prins Bernhard als bevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten opgedragen zijn BS niet gewapend op straat te laten gaan en Duitsers niet te ontwapenen of te provoceren. Hij had echter geen gezag over deze troepen met veel trieste gevolgen (p. 317). Het doel van de geallieerden was overigens niet bevrijding van (West-) Europa of van bepaalde landen of gebieden, maar de volledige overwinning op Duitsland. Het middel was vernietiging van de Duitse strijdkrachten, industriecentra en steden. Ze zuiverden – niet bevrijdden - dan ook gebied van vijandelijke troepen en hielden overwinningsparades, geen bevrijdingsparades. Burgers zagen wel bevrijding. De Duitsers zagen de geallieerden overigens als overwinnaars, veroveraars en bezetters. Berlijn was geen einddoel van de geallieerde opmars (93, 417). De westerse geallieerden rukten over een breed front op Duitsland in tot de Elbe. 

Doel van bruggenhoofdoperatie Market Garden was niet ‘tot Arnhem door te stoten’ (460) of ‘de oorlog voor kerst te beëindigen’ (een opmarsroute kan geen doel zijn voor een enkele operatie), maar de vestiging van een sterk bruggenhoofd tussen Arnhem en Nunspeet (het IJsselmeer) met diepe uitlopers over de IJssel als opstelplaats voor het Britse XXX Corps. De operatie was ook geen luchtlandingsoperatie. Deeloperatie Market was een luchtlandingsoperatie ten behoeve van grondoperatie Garden. Market mislukte al op 19 september ten noorden van de Neder-Rijn en Garden op 21 september ten zuiden van Elst. Dat was dus het einde van bruggenhoofdoperatie Market Garden. De defensieve nasleep eindigde met de evacuatie van troepen uit Oosterbeek op 26 september. De reden voor de evacuatie van Arnhem was Duitse vrees voor een nieuw geallieerd offensief vanuit het Over-Betuwse bruggenhoofd. De Duitsers zagen 23 september nieuwe luchtlandingen bij Overasselt,  aanvallen op Bemmel en Elst en troepenverplaatsingen ten zuiden van Nijmegen. Ze bouwden daarom een verdedigingslinie (Pantherlinie) aan de noordzijde van de Neder-Rijn. Opmerkelijk is dat het geallieerde Over-Betuwse bruggenhoofd eind november op de kaartjes verdwijnt. De spoorwegstaking ging na operatie Market Garden onverminderd door (111). Het is dus onjuist te beweren, zoals enkelen doen, dat de hongerwinter het gevolg van de mislukking van Market Garden was. De Betuwe was geen manneneiland. Er was wel van december 1944 tot april 1945 het 1000 manneneiland in Oosterhout, Ressen en Lent (120). 

Wat de bevelhebbers op 7 december tijdens hun conferentie in Maastricht bespraken, is wel degelijk bekend. Het onderwerp was de strijd door het Rijnland en de vestiging van bruggenhoofden over de Rijn (operatie Gatwick, Valediction, later Veritable, 125). Nederland heeft zich in mei 1940 niet onvoorwaardelijk overgegeven (165, 224, 381). Winkelman tekende de onvoorwaardelijke capitulatie van de Nederlandse krijgsmacht, de troepen in Zeeland uitgezonderd. 

De Britten en Canadezen vielen in april 1945 de Wehrmacht in het westen niet aan. Ze moesten zorgen voor een verbindings- en bevoorradingsroute van Eindhoven via Nijmegen en Arnhem naar het noorden en noordoosten en voor bescherming van de linkerflank van het Britse 2de Leger. Daarom zuiverden ze de Veluwe en Noord- en Oost-Nederland van vijandelijke troepen. Berlijn was al sinds 25 maart hun doel niet meer (259). 

Generaal Blaskowitz ondertekende op 5 mei 1945 om 16.30 uur de Orders to German Commanders on Surrender (Bevelen aan Duitse bevelhebbers die zich hebben  overgegeven) en kreeg desgevraagd vierentwintig uur uitstel voor het verstrekken van de vereiste gedetailleerde militaire informatie (311). Die hoefde 6 mei uiteraard niet getekend te worden. Een blunder en totale nonsens is het opnemen van de geschiedvervalsing van nota bene ‘een onvoorwaardelijke capitulatie’ van het 5de Duitse leger (in plaats van 25 Armee) met toch ‘capitulatievoorwaarden’ (366, 392, 430) – zelfs na een onvoorwaardelijke capitulatie - en ook nog een ‘capitulatieoorkonde’ op 5 mei 1945 in Wageningen na de onvoorwaardelijke capitulatie van onder meer dezelfde troepen een dag eerder op de Lüneburger Heide (392). Let wel: capitulatievoorwaarden stelt een verliezende partij bij een gewone capitulatie voorafgaand aan de capitulatie. Prins Bernhard had natuurlijk beter moeten weten, maar het verhaal paste goed in het overigens onjuiste beeld van hem als oorlogsheld. Een Duitse capitulatie of capitulatie van Duitsland was overigens onmogelijk (303, 309, 392), omdat de geallieerden de Duitse regering in Flensburg niet erkenden. Onduidelijk op p. 424 is welke capitulatie is bedoeld: die van 15 mei 1940 of die van 7 mei 1945 in Reims. Generaloberst Jodl ondertekende op 7 mei 1945 in Reims de onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse gewapende troepen op alle fronten. De Act of Military Surrender trad op 8 mei in werking. Daarom is deze datum Victory in Europe Day (VE-Day). ’s Avonds ondertekenden Duitse en geallieerde bevelhebbers in Berlijn de ratificatie van deze capitulatie. 

De NOS brengt het oorlogsnieuws dus net zo als tegenwoordig: soms juist, soms onjuist. Het boek is overigens  fraai vorm gegeven, prettig leesbaar en rijk geïllustreerd.

dr. Jan Brouwer, recensie: Patrick Delaforce, The Invasion of Hitler’s Third Reich, Sabon 2014, 272 p.

Delaforce spreekt over het Britse bevrijdingsleger (operatie Eclipse), maar het geallieerde doel was geen bevrijding van (West-)Europa, maar de volledige overwinning op Duitsland. Centraal staat de opmars van de Noordelijke Groep van Legers onder veldmaarschalk Montgomery van de landing in Normandië tot de inname van Bremen en Hamburg, dus tijdens Hitlers afbrokkelende Derde Rijk. De auteur besteedt aandacht aan bewapening, het Ardennenoffensief, Hobart’s Terrible ‘Funnies’ (79th Armoured Division), de strijd ten oosten van de Maas tussen Sittard en Roermond (operatie Blackcock); de Britse strijd in het onder water gezette Island (het Over-Betuwse bruggenhoofd), operaties Veritable en Blockbuster in het Rijnland met als doel vorming van een bruggenhoofd bij Wesel, de zuivering van Duitse troepen in het Over-Betuwse bruggenhoofd en de Veluwe in april 1945, de V1 en V2-raketten, de Rijnoversteek (operaties Plunder en Varsity), conferentie van Jalta, slag in het Teutoburgerwoud, concentratiekamp Bergen-Belsen en ten slotte de inname van Bremen. Onjuist is het gebruik van Holland voor Nederland.

dr. Jan Brouwer, recensie: Richard J. Evans, The Third Reich at War. 1939-1945, Penguin Books 2010, 926 p.

Met illustraties, kaarten en (zeer uitgebreid) noten, bibliografie en index.

Dit derde deel van een serie over het begin van het Derde Rijk in 1933 en de opbouw van het Derde Rijk van 1933 tot 1939 bevat het Derde Rijk in oorlog van 1 september 1939 tot 8 mei 1945, dus van de Duitse invasie in Polen tot de onvoorwaardelijke capitulatie op 7 mei 1945 in Reims. Op 8 mei 1945 trad de op 7 mei door Generaloberst Alfred Jodl getekende onvoorwaardelijke capitulatie van alle Duitse gewapende troepen op alle fronten in werking. De Tweede Wereldoorlog in Europa was voorbij. De westerse geallieerden vieren sindsdien Victory in Europe Day (VE-Day). De capitulatie werd op 8 mei in Berlijn niet herhaald, maar bekrachtigd of geratificeerd door vertegenwoordigers van het Duitse en geallieerde Opperbevel en het Opperbevel van het Rode Leger. De auteur beschrijft de voortgang van de oorlog, de Jodenvervolging,  de oorlogseconomie, de slag om Stalingrad, de geallieerde luchtaanvallen op Duitse steden, de Duitse oorlogsvoering, de situatie in Duitsland, de Duitse bewapening en de overwinning op Duitsland. De Duitsers zagen geen bevrijders, maar overwinnaars, veroveraars en bezetters. 

Uitstekend werk. Aanbevolen.

dr. Jan Brouwer, recensie: Walter Lüdde-Neurath, Unconditional Surrender. A Memoir of the Last Days of the Third Reich and the Dönitz Administration, London 2010 (1ste druk 1950), 190 p.

Met lijst van illustraties, tijdlijn, bijlagen, noten en index. 

Uitstekend werk van de adjudant sinds september 1944 van Grossadmiral en van 1 tot 23 mei 1945 rijkspresident Dönitz. Wismar werd overigens op 2 mei 1945 niet door Amerikanen ingenomen, maar door de Britse 6th British Airborne Division. De auteur besteedt ruim aandacht aan de deelcapitulatie van de Duitse troepen in Nederland, Noordwest-Duitsland en Denemarken op 4 mei 1945 op de Lüneburger Heide die op 5 mei 1945 om 08.00 van kracht werd. Nederland was op dat tijdstip vrij. Uiteraard besteedt hij ook aandacht aan de door Generaloberst Jodl getekende onvoorwaardelijke en gelijktijdige capitulatie van alle Duitse gewapende troepen op alle fronten die op 8 mei van kracht werd. De Tweede Wereldoorlog in Europa was voorbij, volgens de auteur op 9 mei na de ratificatie van deze capitulatie 8 mei in Berlijn-Karlshorst. Die noemt hij een pantomime of abusievelijk een tweede overgaveceremonie onder druk van Stalin. Aan het voorkomen van een tweede dolkstootlegende heeft hij kennelijk niet gedacht. Het boek is mede van belang door het grote aantal bijlagen, waaronder Hitlers testament, het Document van overgave van 4 mei 1945, de Verordening van generaal Keitel aan de bevelhebbers van de gecapituleerde Duitse troepen in Nederland, Noordwest-Duitsland en Denemarken van 5 mei 1945; de Act of Military Surrender van 7 mei 1945 getekend in Reims, de Ratificatieakte van 8 mei in Berlijn-Karlshorst en de Verklaring van Berlijn van de regeringen van de bezettingsmachten van 5 juni 1945.

dr. Jan Brouwer, recensie: Julian Thompson, Victory in Europe. From D-Day to the Destruction of the Third Reich. 1944-1945, London 2020, 160 p.

Het boek bevat veel illustraties, vertalingen en een index.

De auteur volgt slechts de Brits-Canadese  opmars van de geallieerden door Noordwest-Europa van D-Day tot de ratificatie op 8 mei 1945 in Berlijn van de onvoorwaardelijke capitulatie van de Duitse gewapende strijdkrachten – en niet van Nazi-Duitsland - op alle fronten op 7 mei 1945 in Reims. Onderwerpen zijn o.a. de V-wapens, de mislukte bruggenhoofdoperatie Market Garden, de slag om de Schelde, de strijd bij Aken, de slag om de Ardennen, de conferentie van Jalta, het Rijnlandoffensief met de Britse Rijnoversteek bij Wesel, de Brits-Canadese opmars, de laatste dagen van Hitler en de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse gewapende strijdkrachten op 3 en 7 mei 1945.

Historische onjuistheden zijn het gebruik van Holland voor Nederland, de geallieerde aanval op Duitsland beschouwen door de Noordwestelijke geallieerde opmars met verwaarlozing van de aanvallen uit het zuiden en het westen en vervolgens over een breed front van west naar oost naar de Elbe. Het doel van operatie Market Garden was niet een opmars naar Berlijn, maar de vestiging van een sterk bruggenhoofd tussen Arnhem en Nunspeet (IJsselmeer) met diepe uitlopers over de IJssel als opstelplaats voor het Britse XXX Corps. Het doel van de 1st British Airborne Division was niet de brug bij Arnhem, maar de vestiging van een bruggenhoofd langs de Neder-Rijn van de Westerbouwing tot Westervoort met ten minste een van de drie oeververbindingen. Operatie Market Garden duurde niet van 17 tot 30 september 1944. Luchtlandingsoperatie Market mislukte ten noorden van de Neder-Rijn al op 19 september en grondoperatie Garden ten zuiden van Elst op 21 september. Montgomery besloot onmiddellijk tot vestiging van bruggenhoofden over de Rijn bij Wesel en Keulen (operatie Gatwick). Er lag geen landingszone in Arnhem en Frost en zijn troepen bereikten het noordelijke deel van de Rijnbrug niet, maar vestigden defensieve posities in gebouwen aan weerszijden van de noordelijke toegangsweg naar de brug. De brug viel dan ook niet in Britse handen. De andere twee bataljons hadden andere taken bij de opbouw van zuid naar noord van het beoogde bruggenhoofd. Friedeberg is Friedeburg, Kinsel is Kinzel en Friedl is Friedel. Er was geen Duitse capitulatie op de Lüneburger Heide op 4 mei 1945, maar een onvoorwaardelijke capitulatie van de Duitse gewapende strijdkrachten in Nederland, Noordwest-Duitsland en Denemarken. Deze capitulatie trad op 5 mei om 08.00 uur in werking. Alle Duitse gewapende strijdkrachten capituleerden onvoorwaardelijk op alle fronten op 7 mei 1945 in Reims. Deze capitulatie trad op 8 mei in werking. Vandaar dat 8 mei Victory in Europe Day (VE-Day) is. Op 8 mei was in Berlijn geen capitulatie, zeker niet van Nazi-Duitsland, maar de ratificatie van de op 7 mei in Reims getekende Act of Military Surrender.

Het boek bevat dus veel historische onjuistheden. Daarom niet aanbevolen.

dr. Jan Brouwer, recensie: Paul E. Zigo, Nazi Germany’s Surrender to the Allies Ending World War II in Europe. Unconditional Surrender. Witnessing History – May 1945, Bloomington IN 2019.

Zigo schrijft zijn tekst bij foto’s van de Amerikaanse sergeant Al Meserlin. (Nazi) Duitsland kon niet onvoorwaardelijk capituleren, omdat de geallieerden de Duitse regering in Flensburg niet erkenden. Generaloberst Jodl arriveerde niet op 5 maar op 6 mei 1945 in Reims. Hij ondertekende de onvoorwaardelijke capitulatie van alle Duitse gewapende strijdkrachten op alle fronten. De Franse generaal Sevex tekende niet voor Frankrijk, maar voor het 1ste Franse leger. Zjoekov tekende op 8 mei in Berlijn de ratificatie van de capitulatie in Reims niet namens het Sovjet-Russische Opperbevel, maar namens het Opperbevel van het Rode Leger.

dr. J. Brouwer, recensie: Wayne Soini, Germany Surrenders! A Historical Novel, 2015. 204 p.

Historische roman naar aanleiding van Edward Kennedy, Ed Kennedy’s War: V-E Day, Censorship & The Associated Press, Baton Rouge 2012. Historische fictie over oorlogscorrespondenten en fotografen in Parijs die op 6 mei 1945 naar Reims vlogen om de onvoorwaardelijke ‘capitulatie van Duitsland’ bij te wonen. Zij mochten daarover aanvankelijk niet publiceren, hetgeen Ed Kennedy wel deed. Duitsland of het Duitse volk kon echter niet capituleren, omdat de geallieerden de regering van Rijkspresident Doenitz niet erkenden. Ook een Duitse overgave was dus onmogelijk. Uitsluitend het Oberkommando der Wehrmacht kon voldoen aan de geallieerde eis van onvoorwaardelijke (deel)capitulaties. Generaloberst Alfred Jodl ondertekende op 7 mei 1945 in Reims de Act of Military Surrender van alle Duitse gewapende strijdkrachten op alle fronten. Deze capitulatie werd op 8 mei van kracht. De Tweede Wereldoorlog was dan ook niet op 7 mei, maar op 8 mei ten einde in Europa. Sindsdien is die dag Victory in Europe Day (VE-Day) voor de westerse geallieerden. Historische onjuistheden zijn ook het gebruik van Susparlov of Suslaparov voor Susloparov; het telefoongesprek met Seyss-Inquart in plaats van het gesprek dat in werkelijkheid eind april 1945 in Achterveld plaatsvond en de capitulatie van Nederland in plaats van de deelcapitulatie van de Duitse troepen in Nederland, Noordwest-Duitsland en Denemarken  op 4 mei 1945 op de Lüneburger Heide, die op 5 mei 1945 om 08.00 uur van kracht werd. De capitulatie op 7 mei 1945 in Reims is juist. Een historische blunder is de bewering dat een woedende Stalin de ondertekening niet erkende en de westerse geallieerden instemden met een tweede definitieve capitulatieceremonie op 8 mei 1945 in Berlijn-Karlshorst. Generaal-majoor Susloparov verdween niet in een Siberisch kamp. Deze westerse opvatting uit de tijd van de Koude Oorlog is onjuist, verouderd en volledig achterhaald. Vooral op Brits verzoek ter voorkoming van een tweede dolkstootlegende vond in Berlijn immers slechts de ratificatieplechtigheid plaats van de op 7 mei in Reims ondertekende Act of Military Surrender. Ondertekenaars in Berlijn waren drie Duitse opperbevelhebbers namens het Oberkommando der Wehrmacht, maarschalk Zjoekov namens het Opperbevel van het Rode Leger en de Britse luchtmaarschalk A. Tedder namens het geallieerde Opperbevel. Als getuigen tekenden generaal C. A. Spaatz, commandant van U.S. Strategic Air Forces in Europa en generaal J. de Lattre de Tassigny, bevelhebber van het Eerste Franse Leger. 

Beslist niet aanbevolen.

dr. Jan Brouwer, recensie: Wolfgang Benz, A Concise History Of The Third Reich, Berkeley, Los Angeles, London 2006, 316 p. (Vert. Thomas Dunlap)

Met glossarium, chronologie, bibliografie en index. 

Op een historische introductie en de voorgeschiedenis volgt de geschiedenis van Duitsland onder Hitler met massale steun van de bevolking, zijn economisch en sociaal beleid en terreur en vervolging met name de Jodenvervolging en enig verzet. Dan volgt de oorlog, dagelijks leven tijdens oorlog, de totale oorlog, verzet en de ineenstorting van het Derde Rijk.  

Historisch onjuist is een overgave of capitulatie van Duitsland op 7 mei 1945 in Reims en op 9 mei 1945 in Berlijn-Karlshorst. Niet Duitsland, maar de Duitse gewapende troepen capituleerden op alle fronten op 7 mei in Reims. De inwerkingtreding van deze onvoorwaardelijke capitulatie op 8 mei betekende het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Daarom vieren de westerse geallieerden die dag als Victory in Europe Day (VE-Day). Op 9 mei was in Berlijn-Karlshorst geen capitulatieplechtigheid, maar de ratificatieceremonie van de op 7 mei in Reims getekende Act of Military Surrender. De geallieerden wilden geen tweede dolkstootlegende.

dr. Jan Brouwer, recensie: Richard Bessel, Germany 1945. From War to Peace, London 2009, 522 p.

Met illustraties, uitgebreid notenapparaat, bibliografie en index. 

Naar vorm en inhoud een uitstekend werk over ontwikkelingen in Duitsland voor en na mei 1945. Het Sovjetoffensief in januari leidde voor Duitsland tot een tweefrontenoorlog en de vlucht van burgers en troepen van oost naar west.  Het einde van de Duitse oorlog naderde. Hitler pleegde zelfmoord in Berlijn. Zijn opvolger Dönitz probeerde zo veel mogelijk Duitse levens te redden. Historische onjuistheden zijn het gebruik van Holland voor Nederland en een Duitse capitulatie of capitulatie van het naziregime. Duitsland kon immers niet capituleren, omdat de geallieerden de Duitse regering niet erkenden. Juist is op 4 mei 1945 de deelcapitulatie van de Duitse troepen in Noordwest-Duitsland, Holland (is Nederland) en Denemarken, die op 5 mei om 08.00 uur in werking trad. Op dat tijdstip was Nederland vrij. Juist is ook de onvoorwaardelijke capitulatie van alle Duitse gewapende troepen op alle fronten op 7 mei in Reims, die op 8 mei in werking trad. Die dag is daarom Victory in Europe Day (VE-Day). Onjuist is de capitulatieceremonie of de blunder ‘volledige overgave’ op 8 of 9 mei in Berlijn-Karlshorst die in werkelijkheid een ratificatieplechtigheid was van de Act of Military Surrender van 7 mei te Reims. Het Ratificatieverdrag werd niet getekend door personen voor Britten, Russen, Fransen  en Amerikanen, maar namens het Duitse Opperbevel door de opperbevelhebber en bevelhebbers van de Duitse land-, zee- en luchtmacht en bevelhebbers namens het Geallieerd opperbevel, het opperbevel van het Rode Leger, het 1ste Franse leger, en de Amerikaanse Strategische Luchtmacht in Europa. De auteur geeft een indringend beeld van de situatie in het in bezettingszones opgedeelde Duitsland: een beeld van wraak en geweld, ook door overwinnaars; van wantrouwen in een volk dat Hitler steunde; van overwinnaars of bezetters tegenover een overwonnen volk; het opschuiven van Polen en de situatie in Oost-Duitsland; mensen op drift in een land in puin en met weinig voedsel (burgers op weg naar huis, krijgsgevangenen, thuislozen, arbeiders, Joden, Duitsers). Er zijn gedachten over en plannen voor een nieuw Duitsland van geallieerden in Jalta, Amerikanen, Britten, Franse, Russen en Duitsers zelf, onder wie lokale figuren, teruggekeerde ballingen en politieke en religieuze leiders. Er is chaos, criminaliteit, onzedelijk gedrag en economische rampspoed.

dr. Jan Brouwer, recensie: Volker Ullrich, Acht dagen in mei. De laatste week van het Derde Rijk, Amsterdam-Antwerpen 2020. 382 p. (vert. Jan Sietsma en Eric Strijbos).

Duidelijk is dat de auteur journalist en geen historicus is. Het boek is vlot en goed leesbaar geschreven, vooral over zaken uit het dagelijks leven en informatie over personen. In dat opzicht geeft het boek een goed beeld van de situatie in Duitsland in de eerste week van mei 1945. Taalkundig mag ‘waaronder’ ‘onder wie’ zijn als het over personen gaat en Engelsen Britten (Noord-Ieren, inwoners van Wales en Schotten wonen ook in het Verenigd Koninkrijk).   

Tot de historische onjuistheden behoort voornamelijk de informatie over de onvoorwaardelijke capitulaties van de Duitse Wehrmacht; niet alleen van het Duitse leger in Nederland, Denemarken en Noordwest-Duitsland; niet van Duitsland (dus ook geen Duitse overgave, 141) en zeker niet op 7 en 8 mei 1945 (11). Het voorstel van Jodl op 7 mei in Reims om de capitulatie telaten tekenen door drie Duitse opperbevelhebbers is onjuist en niet van hem, maar van Eisenhower en Susloparov om tegemoet te komen aan bezwaren van Stalin en Britten die een tweede dolkstootlegende vreesden. Jodl moest een document ondertekenen waarin de chef van het Duitse Oberkommando der Wehrmacht tevens opperbevelhebber van de landmacht en de opperbevelhebbers van de luchtmacht en de marine op 8 mei in Berlijn de op 7 mei door Jodl in Reims getekende getekende Act of Military Surrender samen met Russische en westerse geallieerde bevelhebbers zouden ratificeren (202). Blaskowitz tekende niet op 6 mei in Wageningen de capitulatieakte. Hij tekende op 5 mei om 16.30 uur Orders to German Commanders on Surrender (Bevelen aan Duitse bevelhebbers die zich hebben overgegeven) tot het verstrekken van militaire informatie waarvoor hij desgevraagd 24 uur uitstel kreeg. De Duitse heerschappij was ’s morgens om 08.00 uur al voorbij bij het van kracht worden van het Document van Overgave van 4 mei op de  Lüneburger Heide. Het bloedbad in Amsterdam op 7 mei was mede ontstaan door provocerend optreden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten waarover prins Bernhard geen enkel gezag had. De bijeenkomst op 8 mei in Berlijn-Karlshorst was geen capitulatie- maar een ratificatieplechtigheid (251) en dus geen herhaling van de onvoorwaardelijke capitulatie van Duitsland in Reims. Daar had overigens niet Duitsland gecapituleerd, maar de Duitse Wehrmacht op alle fronten. De Duitsers ervoeren 7 en 8 mei niet als een bevrijding, maar als ‘ongekende nationale catastrofe’. Zij zagen de geallieerden als overwinnaars, veroveraars en bezetters.