12. apr, 2015

Tweede luchtlanding bij Arnhem?

De Gelderlander berichtte 11 april jl. over een Canadees rapport dat  5 maart 1945 gewag maakte van een mogelijke tweede luchtlanding ten westen van Arnhem. De 13th U.S. Airborne Division zou landen als revanche voor de verloren ‘slag om Arnhem’.  In werkelijkheid zou die divisie 24 maart 1945 deelnemen aan de Amerikaans-Britse luchtlandingsoperatie Varsity bij Wesel  tijdens de Rijnoversteek van het Britse Tweede en Amerikaanse Negende Leger (operatie Plunder). Voor de 13de luchtlandingsdivisie waren echter geen vliegtuigen beschikbaar. 

Het dagblad schreef ook over Britten en Canadezen die 2 april de Over-Betuwe binnentrokken en binnen twee dagen zuiverden. De Britse 49th (West Riding) Infantry Division (Polar Bears) was al in de Over-Betuwe sinds 30 november 1944. Uit Italië teruggekeerde Canadese troepen bevonden zich daar sinds 15 maart 1945. Paasmaandag 2 april zuiverden de Britten met hulp van Canadese tanks en artillerie de Duitse bruggenhoofden Doornenburg, Angeren, Huissen en Elden. De Canadezen zuiverden 2 en 3 april Driel, Heteren en Randwijk. Donderdag 5 april was na het opruimen van de laatste weerstandsnesten in De Praets de Over-Betuwe gezuiverd. 

Een mogelijke operatie Wallstreet was door de 49ste infanteriedivisie besproken in januari 1945. Gedacht was aan een oversteek van de Neder-Rijn bij Randwijk gevolgd door de verovering van Arnhem uit het westen. Een maand later dachten Canadezen aan een uitgebreide operatie Wallstreet. De Britse 49ste en Canadese 2de en 3de infanteriedivisies zouden de Neder-Rijn oversteken en het Over-Betuwse bruggenhoofd uitbreiden tot voorbij Arnhem. Deze aanval zou de vijand bij Wesel dwingen troepen in de richting van Arnhem te sturen. Daardoor zou de tegenstand aan het front van het XXX Corps in het Rijnland verzwakken. Het 2nd Canadian Corps zou ten westen van Arnhem de Neder-Rijn oversteken en op de rechter Rijnoever operaties uitvoeren. Het Eerste Canadese Leger presenteerde 21 februari het plan voor operatie Anger (woede), een herziene versie van operatie Wallstreet.  Troepen zouden uit het Over-Betuwse bruggenhoofd de Neder-Rijn oversteken ter ondersteuning van de Rijnoversteek bij Emmerich. Zaterdag 7 april besloten de Canadezen een gewijzigde operatie Anger uit te voeren ten oosten van Arnhem. 

Arnhem is van 12 tot 14 april 1945 gezuiverd door de Britse 49th (West Riding) Infantry Division. Deze Polar Bears onder bevel van generaal-majoor Stuart Rawlins rukten niet vanuit de Liemers op naar Arnhem. Ze hadden ruim vier maanden doorgebracht in een water-, ijs- en sneeuwlandschap in de Over-Betuwe. Ze waren na 3 april het Pannerdensch kanaal overgestoken naar de Liemers en 12 en 13 april de IJssel. De 1st Canadian Infantry Division was over Emmerich naar de IJssel getrokken om de IJsselverdediging in de rug aan te vallen. Ze staken 11 april de IJssel bij Gorssel (operatie Cannonshot) over. Met de 5th Canadian Armoured Division zuiverden Britse en Canadese infanteristen de Veluwe. De Veluwe is dus door een Canadese infanteriedivisie uit de Achterhoek gezuiverd en door twee andere divisies uit de Over-Betuwe. 

Het is overigens onjuist te spreken over ‘de tweede en verwoestende slag om Arnhem’. Circa duizend oudere mannen van de 346ste infanteriedivisie verdedigden de stad. Sommigen hadden zich verschanst in de ENKA-fabriek en voerden een dag strijd. Tot een slag kwam het niet, laat staan tot een verwoestende slag.