26. apr, 2015

Ian Osborne, Het einde van de oorlog. De grote veldslagen van WO II, De val van Berlijn.

70 jaar bevrijding. Nijmegen 2015. 131p. 

Een fraai geïllustreerd tijdschrift, maar inhoudelijk onvoldoende. Ook al wordt die inhoud gepresenteerd als ‘het ware verhaal achter de laatste dagen van de oorlog’. Erg verwarrend zijn de aanduidingen voor legergroepen en legers. Het 12de leger is de 12de Legergroep en het 21ste leger de 21ste legergroep; de 1ste Canadese legereenheid of legergroep is het Eerste Canadese Leger; de 1ste Geallieerde Airborne Legergroep is het 1st Allied Airborne Corps; de Amerikaanse 1ste, 3de en 9de legereenheid staan voor het Amerikaanse Eerste, Derde en Negende Leger. De 12de Legergroep heette formeel de Noordelijke Groep van Legers en de 12de Legergroep de Centrale Groep van Legers. Er was nog ook een Zuidelijke Groep van Legers.

Deze aanduidingen van de legergroepen pasten bij de geallieerde opmars over een breed front van de Noordzee tot de Zwitserse grens. Deze strategie van een breed front was niet verstoord door operatie Market Garden en hoefde dus in maart 1945 niet te worden hersteld (84, 128). De aanduiding van de geallieerde opmars als een opmars of race naar Berlijn is onjuist. Churchill en Montgomery wilden graag naar Berlijn. President Roosevelt en opperbevelhebber Eisenhower hadden echter geen enkele interesse in Berlijn. Het geallieerde doel was niet Berlijn (57, 84, 90) maar vernietiging van de vijandelijke strijdkrachten, vooral in het Saar- en het Ruhrgebied. De aanvalsrichting was naar de Elbe met als centrum Dresden. Het Rijnlandoffensief en de oversteek over de Rijn hadden dan ook niets te maken met een val van Berlijn. Een aanval op de Rijn (18) is onjuist. De geallieerden vielen die rivier niet aan, maar staken die over. Die oversteek was niet de eerste aanval op het Rijngebied (83). Dat was het Rijnlandoffensief in februari en maart 1945. Wesel was niet het geallieerde bruggenhoofd (84), maar een van de geallieerde bruggenhoofden ten oosten van de Rijn. Montgomery had eind november 1944 voor de Rijnoversteek bij Wesel ‘een groots plan’ bedacht (03). Het plan voor een oversteek bij Wesel had echter luitenant-generaal Miles Dempsey al omstreeks 10 september 1944 aan Montgomery voorgelegd. Hij zag een oversteek bij Wesel als een goed alternatief voor de operaties Comet en Market Garden. Na de mislukking van operatie Market Garden kreeg Montgomery 22 september 1944 toestemming van Eisenhower voor uitvoering van operatie Gatwick. Deze operatie was gericht op oversteken over de Rijn bij Wesel en Keulen. Het plan was dus niet door Montgomery bedacht en was ook geen plan voor ‘de laatste klap’ (13). De plannen voor de laatste vernietigende strijd waren uiteraard afkomstig van opperbevelhebber Eisenhower. Onjuist is de bewering dat de geallieerden na het Ardennenoffensief in januari 1945 hun blik op de Rijn vestigden. Dat hadden ze al in augustus 1944 gedaan en mede daardoor vergeten de toegang tot de Antwerpse haven veilig te stellen. De Britten mochten in september van Eisenhower kiezen voor een oversteek van de Rijn tussen Arnhem en Wesel. Doel van operatie Market Garden was de vestiging van een bruggenhoofd ten noorden van de Neder-Rijn. Alle beweringen in dit tijdschrift over het onderdeel van operatie Market Garden ten noorden van de Neder-Rijn bevatten slechts mythen en andere onjuistheden. Doelen van Market Garden waren niet Arnhem, de Rijnbrug, bevrijding van Nederland,  Ruhrgebied, Berlijn en beëindiging van de oorlog in december 1944 (37, 128). Onjuist is dan ook de bewering dat de Canadezen in april 1945 ‘eindelijk’ Arnhem in handen kregen, ‘iets wat in september niet gelukt was’ (84). Britten en Canadezen trokken niet na de verovering van de brug bij Remagen naar Nederland (129). Die brug was veroverd door troepen van de Amerikaanse Centrale Legergroep. Britten en Canadezen staken eind maart bij Rees en Emmerich de Rijn over. Bevrijding was geen doel van de geallieerde legers. Market Garden was dan ook geen bevrijdingsoperatie (126). Andere mythen en onjuistheden zijn: ‘slag om Arnhem’ (18, 128); landingen op 17 september rond Arnhem en op de Ginkelse Heide; vestiging van een bruggenhoofd aan de noordelijke zijde van de verkeersbrug; versterkingen konden de brug niet bereiken door Duitse aanvallen;  Arnhem was een doel van de grondtroepen; 24 september was een noodoffensief ingezet; de Rijnbrug was ‘een brug te ver’ (129); Market Garden was stukgelopen op de Rijn, vastgelopen op de Rijnbrug en 26 september 1944 mislukt (12, 128). Onzin is de verwoesting van Arnhem door de ‘veldslag die vanaf (sinds –JB) 17 september 1944 meer dan week woedde in’ de stad. Van een veldslag was geen sprake en de lichtbewapende luchtlandingstroepen hadden zich al 19 september moeten terugtrekken op Oosterbeek. 

Duitsland tekende geen capitulatie, omdat de geallieerden de Duitse president en zijn regering niet erkenden. Die ondertekening was niet op 5 mei 1945 en niet ‘het gevolg van het laatste grote offensief van de oorlog: de Val van Berlijn (03). De val van de Duitse hoofdstad was zelfs geen offensief. Juist is dat 7 mei 1945 generaal Jodl de onvoorwaardelijke overgave van alle Duitse strijdkrachten aan de geallieerden tekende in Reims. Onzin is dat generaal Keitel 8 mei de ‘definitieve capitulatie’ tekende (129). Geschiedvervalsing is capitulatie van ‘het Duitse leger in Nederland’ op 5 mei (125); onderhandelingen in hotel “De Wereld’ in Wageningen over de overgave van de Duitsers in Nederland; uitwerking van deze overgave; vierentwintig uur uitstel van ondertekening ‘om de gemaakte afspraken voor te leggen aan hun opperbevelhebbers in Duitsland’; en tekening van de capitulatie op 6 mei (129). Nederland viert 5 mei Bevrijdingsdag omdat 5 mei 1945 om 08.00 uur de capitulatie op de Lüneburger Heide op 4 mei 1945 in werking trad. Daar hadden ook de Duitse troepen in Nederland zich overgegeven aan de Noordelijke Groep van Legers onder Montgomery. 

Onjuist is het gebruik van Engeland voor het Verenigd Koninkrijk en Rusland voor de Sovjet-Unie of Unie van Socialistische Sovjet Republieken. 

Dit magazine is overbodig omdat het inhoudelijk zo ver onder de maat is.

Meest recente reacties

19.03 | 09:31

Dank u wel. Ik doe mijn best en beleef er genoegen aan.

18.03 | 23:54

Wat een geluk dat er nog historici zijn die critisch kunnen lezen en denken!

18.01 | 11:11

Ik heb het al veel aandacht gegeven, maar de mythen en geschiedvervalsingen zijn taai.
06 44015372 of j.brouwer201@upcmail.nl

18.01 | 09:43

Geachte heer Brouwer,

Ik zou graag met u in contact komen om (nog) meer te weten te komen over deze 'kwestie'. Dit verhaal verdient meer aandacht.

Deel deze pagina