11. jun, 2015

Debno (Polen) herdenkt met Polen als 'Helden van Arnhem' geschiedvervalsing

Het blijft tobben met het verstrekken van de juiste informatie over operatie Market Garden, vooral over operatie Market ten noorden van de Neder-Rijn. Doel daarvan was de vorming van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en de spoorbrug bij Westervoort. Van wezenlijk belang voor dat bruggenhoofd was het bezit van de verkeersbrug bij Arnhem. De strijd bij en in Arnhem wordt vaak abusievelijk aangeduid met de wijdverspreide mythe ‘slag om Arnhem’. Arnhem was echter geen doel en lichtbewapende luchtlandingstroepen konden geen slag leveren met een zwaarbewapende tegenstander met ondersteuning van (pantser)voertuigen en tanks. Aan deze mythe of geschiedvervalsing worden nieuwe mythen of elementen toegevoegd: Polen streden tijdens de ‘slag om Arnhem’ en kregen de schuld van het mislukken van die ‘slag’. 

Zaterdag 13 juni 2015 vindt in het Poolse Debno de onthulling plaats van de gedenkplaat 'De helden van Arnhem', aldus De Gelderlander, 10 juni 2015. Deze Poolse stad is sinds 1990 een partnerstad van de gemeente Renkum. De gedenkplaat dient ter herdenking van de inzet van de 1ste Poolse Onafhankelijke Parachutisten Brigade Groep onder generaal-majoor Stanislaw Sosabowski (foto) en Cora Baltussen tijdens de ‘slag om Arnhem’. Cora Baltussen verzorgde gewonden, nam het initiatief voor een herdenking en ijverde voor eerherstel van de Polen. Burgemeester Jean P. Gebben van Renkum en wethouder Jasper Verstand zijn daarbij aanwezig. Helaas hebben zij  noch het Airborne Museum ‘Hartenstein’ de juiste informatie verstrekt. Gemeente en museum hadden natuurlijk een juiste voorstelling van de historische gebeurtenissen moeten geven. Luchtlandingsoperatie Market was ten noorden van de Neder-Rijn immers al 19 september 1944 mislukt en grondoperatie Garden 21 september ten zuiden van Elst. Bijna vier uur na de volledige mislukking van operatie Market Garden was de Poolse Parachutisten Brigade bij Driel geland. Deze Polen probeerden 22 en 23 september de Neder-Rijn over te steken om de Britten rond Hartenstein te versterken. Ongeveer tweehonderd van hen kwamen daar aan. Zij streden van 21 tot 26 september 1944 uitsluitend in de sector Driel-Oosterbeek; niet in en bij Arnhem. Deze Polen bestempelen als ‘Helden van Arnhem’ is dus een grove geschiedvervalsing die men in Debno voortaan herdenkt. 

Voor Arnhem, Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek en Wageningen is het herdenken van een geschiedvervalsing gebruikelijk. In de sector Oosterbeek-Arnhem worden evenementen of spektakelstukken gebruikt ter herdenking van een sterk gemythologiseerd verhaal of geschiedvervalsing. In Wageningen herdenken ze 5 mei en 1 december de geschiedvervalsing van een capitulatie die in werkelijkheid 4 mei 1945 plaatsvond op de Lüneburger Heide en 5 mei om 08.00 uur in werking trad. Deze herdenkingen passen binnen het herdenkings- en bevrijdingstoerisme waarin het meer gaat om het aantal toeristen of bezoekers dan om de te herdenken historische gebeurtenis. 

Polen kregen niet de schuld van het mislukken van de ‘slag om Arnhem’, maar van de totale mislukking van operatie Market Garden. In werkelijkheid was het ontslag van Sosabowski geen persoonlijke of militaire zaak, maar een politieke kwestie. De Britten moesten onder druk van Stalin de Poolse regering in ballingschap in Londen zich laten ontdoen van de Poolse opperbevelhebber en  de Parachutistenbrigade. Die brigade moest onder Brits bevel blijven.