27. feb, 2016

5 maart 2016: 504de Sunset March over De Oversteek in Nijmegen

Het blijft moeilijk. Niet herdenken en de organisatie van herdenkingen, maar het herdenken van wat er in het verleden is gebeurd. Van wezenlijk belang hierbij is de juiste informatie over een historische gebeurtenis. Gelderland beschouwt zich abusievelijk als het Normandië van het noorden. In Wageningen herdenkt men de geschiedvervalsing van een capitulatie en in Oosterbeek en Arnhem van een zogenaamde slag om Arnhem. Alsof lichtbewapende luchtlandingstroepen slag konden leveren met een zwaarbewapende tegenstander om een stad die geen doel was. In het gebied tussen Nijmegen, Groesbeek en Grave herdenkt men een gemythologiseerd verhaal over bevrijding. Onderdeel daarvan is de Waaloversteek door twee bataljons van de Amerikaanse 82ste Airborne Divisie op 20 september 1944. 

De Commissarissen van de Koning in Gelderland en Noord-Brabant, C. Cornielje en W. van de Donk, liepen 1 maart 2016 de 500ste Sunset March in Nijmegen. Zaterdag 5 maart liepen Amerikaanse militairen van het 504 parachutistenregiment van de 82ste Luchtlandingsdivisie de 504de editie van deze mars. Iedere dag loopt een veteraan deze mars op de brug De Oversteek. Het is een dagelijks eerbetoon aan de geallieerde militairen die op 20 september 1944 op die plek de Waal overstaken. Liberation Route Europe, Omroep Gelderland en De Gelderlander blijven maar beweren dat tijdens deze Waalcrossing 48 geallieerde militairen zijn omgekomen. Er staan dan ook 48 lichtmasten op De Oversteek. Bij zonsondergang worden die na elkaar ontstoken in het tempo van een trage mars. Cornielje en Van de Donk en de Amerikaanse militairen legden vervolgens een krans bij het monument op de Oosterhoutsedijk. 

Een mythe is dat die 48 parachutisten en geniesoldaten omkwamen tijdens de Waaloversteek. In werkelijkheid zijn zij gesneuveld voorafgaande aan, tijdens en na de Waaloversteek. Waarschijnlijk ruim de helft is gesneuveld bij het realiseren van de doelen van de Waaloversteek. Die doelen waren de verovering van de noordzijde van de Waalbruggen en de vestiging en verdediging van het bruggenhoofd om Lent.

Een andere mythe heeft betrekking op deze doelen. De Liberation Route Europe en veel Nijmegenaren zien als doel de bevrijding van Nijmegen. Zij beschouwen de deelnemers daarom als bevrijders van Nijmegen. Operatie Market Garden was echter geen bevrijdingsoperatie en de geallieerde legers geen bevrijdingslegers. Doel van de geallieerde troepen was vernietiging van de Duitse strijdkrachten, het winnen van de oorlog en de overwinning op Hitler-Duitsland. 

Nijmegen wil een herdenkingsplaquette laten aanbrengen op het voetgangersgedeelte van de brug. Doel daarvan is mensen te laten beseffen wat ‘de enorme historische waarde’ van de plaats van de brug is. Nu maar hopen dat beleven en ervaren binnen het herdenkings- en bevrijdingstoerisme gepaard gaan met historisch correcte informatie.