11. apr, 2016

12 - 14 april 1945 Zuivering van Arnhem door Britse 49th Infantry Division

In Westervoort is zaterdag 9 april voor de zesde keer de 'Tweede Slag om Arnhem' herdacht. Burgemeester A. van Hout noemde zo de oversteek van de IJssel op 12 april 1945. Zo'n 20.000 geallieerden kwamen destijds vanuit Emmerich om bij Westervoort de oversteek naar Arnhem te maken. Daar werd de bevrijding van het noorden van Nederland in gang gezet, althans volgens de burgemeester in zijn toespraak bij het monument aan de IJssel. In september 1944 liep de Slag om Arnhem uit op een mislukking. "Luchtlandingstroepen deden een heroïsche poging de Rijnbrug bij Arnhem in handen te krijgen. Het is terecht dat operatie Market Garden elk jaar groots wordt herdacht. ‘Weinig mensen kennen déze plek", aldus Van Hout. "Weinig mensen weten dat hier op 12 april 1945 de tweede Slag om Arnhem werd ingezet. En dat deze aanval gelukkig wél slaagde." (De Gelderlander, 9 april 2016)

Deze herdenking is een voorbeeld van een herdenking waarbij men niet weet wat men herdenkt. Het gaat kennelijk om beleven en ervaren. Enige kennis van de historische achtergrondinformatie is blijkbaar niet van belang. Slag om Arnhem is een geschiedvervalsing. Lichtbewapende luchtlandingstroepen kunnen nou eenmaal geen slag leveren met een zwaarbewapende tegenstander. Bovendien was Arnhem geen aanvalsdoel. Het doel van de Bitse luchtlandingstroepen was de vorming van een bruggenhoofd tussen de Westerbouwing en de spoorbrug bij Westervoort met ten minste één oeververbinding. Dat doel was voor hen een brug te ver. Ook een tweede slag om Arnhem is een mythe of een geschiedvervalsing evenals de bewering dat de geallieerden die de IJssel overstaken uit Emmerich kwamen. Bovendien werd daarmee de bevrijding van het noorden van Nederland niet in gang gezet. Die bevrijding was zelfs geen doel. Voorts werd in Westervoort 12 april de 'tweede slag om Arnhem' niet ingezet.

Het Eerste Canadese Leger had twee taken: zorgen voor dekking van de linkerflank van het Britse Tweede Leger en opening en veiligstelling van een bevoorradings- en verbindingsroute van Eindhoven over Arnhem naar het noorden en noordoosten. Daarvoor was sinds eind maart/begin april zuivering van Oost-Nederland ten noorden van de Waal van Duitse troepen noodzakelijk. Zuivering van Arnhem was een onderdeel van de zuivering van de Veluwe.

Een mythe is ‘de tweede verwoestende slag om Arnhem’ van 12 tot 14 april 1945. Circa duizend oudere mannen van de 346ste infanteriedivisie verdedigden de stad. Sommigen hielden in de ENKA-fabriek een dag stand. Tot een slag om de stad kwam het niet, laat staan tot een verwoestende slag. Arnhem was opnieuw geen doel, maar viel onder de zuivering van de Veluwe. Arnhem is van 12 tot 14 april 1945 gezuiverd door de Britse 49th (West Riding) Infantry Division. Deze Polar Bears onder generaal-majoor Stuart Rawlins hadden ruim vier maanden doorgebracht in het Over-Betuwse bruggenhoofd. Ze hadden met hulp van Canadese tanks en artillerie 2 en 3 april 1945 de Duitse bruggenhoofden Doornenburg, Angeren, Huissen en Elden opgeruimd (operatie Destroyer). Canadezen hadden het westelijke deel van de Over-Betuwe gezuiverd, voornamelijk Driel, Heteren en Randwijk. De Britten waren na 3 april het Pannerdensch kanaal overgestoken naar de Liemers en 12 en 13 april de IJssel in de richting van Arnhem (operatie Anger). De 1st Canadian Infantry Division was over Emmerich naar de IJssel getrokken om de IJsselverdediging tussen Zutphen en Deventer in de rug aan te vallen. Die divisie stak 11 april de IJssel bij Gorssel (operatie Cannonshot) over. Beide IJsseloversteken moesten gecoördineerd vrijwel gelijktijdig plaatsvinden. Met de 5th Canadian Armoured Division zuiverden Britse en Canadese infanteristen de Veluwe (operatie Cleanser). De Veluwe is dus gezuiverd door de 1ste Canadese Infanteriedivisie komend vanuit de Achterhoek en de andere twee divisies uit de Over-Betuwe.